Dzień dobry.
Czy grand prix jest letnia czy letnie?
Zdzisław Wojciechowski

Nawiązuję do odpowiedzi „czasowniki z przyrostkiem -ną-” (kwitł, kwitnął). Czy istnieją przypadki, kiedy forma z cząską -ną- jest dopuszczalna tylko dla jednego rodzaju? Chodzi o czasowniki blaknąć i gęstnąć. Spotkałem się z twierdzeniem, że blaknął i gęstnął są poprawne, a blaknęła, blaknęło, gęstnęła, gęstnęło – już nie.

W jednym z moich tekstów napisałem: „Odwrócili się do siebie i każde z nich skierowało wzrok…”. I spostrzegłem, że piszę o parze (mężczyźnie i kobiecie), a zaimek każde jest rodzaju nijakiego. Czy moje zdanie jest gramatycznie niepoprawne? W Poradni znalazłem zapytanie tyczące innego problemu, ale z podobnym użyciem słowa każde. Nie zostało to uznane za błąd. Czy rzeczywiście nie ma błędu? „Kowalska wychodzi za Nowaka i każde pozostaje przy swoim nazwisku”?

Szanowni Państwo, interesuje mnie odmiana słowa koleżeństwo w znaczeniu <<ogół kolegów i koleżanek>>. Czy mówimy „mojego koleżeństwa”? A może raczej „moich koleżeństwa”, tak jak „moich wujostwa”?

Pozdrawiam Joanna

Szanowni Państwo,
mam pytanie związane ze specyficzną liczbą mnogą słowa książę. Czy liczebnik przy tym rzeczowniku powinien być uzgodniony z rodzajem, czy z końcówką, właściwą rodzajowi nijakiemu? Tzn. widzę dwóch książąt czy dwoje książąt?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Pytanie dotyczy zasad spolszczania. Chodzi o łacińskie słowo numen. W słownikach znaleźć można jedynie jego wyjątkową liczbę mnogą numina. W dostępnej literaturze słowo pojawia się zazwyczaj odmieniane klasycznie, zgodnie z zasadami dla rodzaju męskiego, choć występuje czasem również w formie nieodmiennej (traktowane jest wtedy jak rzeczownik rodzaju żeńskiego). Pytanie brzmi, jak powinno się odmieniać słowo numen przez przypadki, jeśli pojęcie pojawia się w tekście polskim.

W audycji Mówi się w Telewizji Polonia w dniu 8 listopada prof. Bralczyk odpowiadał między innymi na pytanie o odmianę nazw miast z przykładem Edmonton, Vancouver, np. w Edmonton czy w Edmontonie? W odpowiedzi powiedział, że nazwy miast rodzaju męskiego nie odmieniają się, z wyjątkiem miast, które mają swoje tradycyjne odpowiedniki polskie, np. Londyn, Waszyngton. Dodał też, że odmiana mogłaby razić słuchowo rodzimych mieszkańców (pytająca pani mieszkała w Edmonton). A co z miastami o nazwach rodzaju żeńskiego? Mieszkam na Florydzie w mieście, które nazywa się Sarasota. Mieszkając tam, mówiąc po polsku odmmieniamy je, podobnie jak Atlanta. Czy więc odmieniamy Atlanta tylko dlatego, że jest to nazwa znana w języku polskim. Sądzę, że kryterium odbioru przez rodzimych mieszkańców nie powinno mieć wpływu na zasady języka.
Dziękuję za odpowiedź.
Kazimierz Masiak

Jakie jest stanowisko językoznawców odnośnie stosowania form rodzaju „osoba nauczycielska”, „osoba redaktorska” itd.? Czy zatem zamiast sprzątaczki będzie „osoba sprzątacka”? W tym potworku językowym gryzie mnie żeńska forma gramatyczna słowa „osoba”. Czy nie byłoby inkluzywniej mówić „osobo sprzątackie”, „osobo nauczycielskie”?

Szanowni Państwo,
w sadze Gwiezdne wojny istotną rolę odgrywają padawani – młodzi adepci sztuki Jedi. Chciałbym dowiedzieć się czegoś więcej o tym słowie. Nie spotkałem go nigdzie poza tym kontekstem, czyżby zostało wymyślone na jego potrzebę? Obiło mi się o uszy, że – nazwijmy to szumnie – sfera duchowa świata Star Wars była inspirowana tradycjami Dalekiego Wschodu. Słowo padawan rzeczywiście pobrzmiewa gdzieś jakby z hinduska? Czy to dobry trop?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Witam. Nie rozumiem związku zgody w zdaniu: Szereg problemów zostało rozwiązanych. Skąd forma zostało, która kojarzy mi się z rodzajem nijakim, skoro ani problemy, ani szereg nie są rodzaju nijakiego. Z którą częścią podmiotu uzgadniamy orzeczenie, logiczną czy gramatyczną? W „Kurierze Lubelskim” przeczytałam zdanie: Część problemów została już rozwiązana. Czy zdanie jest poprawne? Jeśli tak, to dlaczego orzeczenie jest tutaj uzgodnione z rodzajem żeńskim słowa część?